کد مطلب:46075 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:32

گنجینه پرسمان » فلسفه و منطق

آيا ادراكات حسي ارزش نظري دارند يا عملي؟

از نظر فلسفه اسلامي، حس ارزش نظري دارد، يعني ما را در جريان واقعيات قرار ميدهد و آنچه را كه از طريق حس درك ميكنيم، به همان نحو، در خارج از ذهن مصاديق واقعي دارد، و خطاي حواس نميتواند، از ارزش نظري ادراكات حسي بكاهد، بلكه پي بردن به خطاها، خود گواه بر وجود يك رشته حقايق مسلّمي است كه از طريق شناخت خطا به آنها پي ميبريم.
آري از نظر عقليون، و بر خلاف انتظار، حتي از نظر حسيون، ادراكات حسي، ارزش عملي دارند نه ارزش نظري، آنان ميگويند: ما از بعضي از اجسام ادراك گرمي ميكنيم و چنين ميپنداريم كه آنها همان گونه گرمي دارند كه ما در وجود خود حس ميكنيم و حال آنكه آنچه را كه ميتوان معتقد شد اين است كه در ذات آتش چيزي است كه در وجود ما ايجاد حس گرمي ميكند، امّا از اين احساس نبايد درباره «حقيقت» اشياء عقيده اتخاذ كنيم، زيرا ادراكات حسي در انسان، تنها براي تميز سود و زيان و تشخيص مصالح موجودات است، نه وسيله دريافت حقايق. بسياري از معلومات انسان به طور مستقيم از طريق حس به دست ميآيد، هرگاه ادراكات حسي انسان فاقد ارزش علمي و نظري باشند، در اين صورت آگاهي انسان از خارج به حدّ صفر ميرسد و سر از مكتب شك در ميآورد.

---

: آية الله جعفر سبحاني
شناخت در فلسفة اسلامي